Ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ) είναι ένα χρόνιο, αυτοάνοσο, πολυσυστηματικό νόσημα, στο οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στους ιστούς του σώματος. Μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε ζωτικά όργανα, όπως η καρδιά, οι πνεύμονες και οι νεφροί, καθώς και στο νευρικό σύστημα, το δέρμα και τις αρθρώσεις. Τα συμπτώματα/σημεία ποικίλλουν μεταξύ των ασθενών, με συχνότερα την κόπωση, τις αρθραλγίες/αρθρίτιδες, τα δερματικά εξανθήματα και τις καρδιαγγειακές ή νευρολογικές επιπλοκές (Hygeia.gr, 2022; Iatronet.gr, 2022; Ζαμπλέλη, 2022).
Στην Ελλάδα, ο επιπολασμός του ΣΕΛ εκτιμάται σε περίπου 0,5‰, ενώ σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ο αριθμός των πασχόντων προσεγγίζει τις 500.000. Η υδροθεραπεία και γενικότερα η σωματική άσκηση σε υδάτινο περιβάλλον αναγνωρίζεται ως αποτελεσματική προσέγγιση για την ανακούφιση των συμπτωμάτων/σημείων της νόσου, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις προσβολής των αρθρώσεων ή του νευρικού συστήματος. Ο ΣΕΛ συχνά συνυπάρχει με χρόνιες παθήσεις, όπως η πολυνευροπάθεια και η αρθρίτιδα, με την τελευταία να συγκαταλέγεται στις πλέον συχνές κλινικές εκδηλώσεις της νόσου (Γεωργίου, 2019, iatronet.gr).
Η υδροθεραπεία, αξιοποιώντας τις φυσικές ιδιότητες του νερού, όπως η πυκνότητα, η άνωση, η υδροστατική πίεση και η θερμοκρασία, αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο για την ανακούφιση του πόνου, τη βελτίωση της κινητικότητας και τη διατήρηση της λειτουργικότητας των αρθρώσεων και των μυών.
Η θεραπευτική της δράση βασίζεται στην εφαρμογή σταθερής και ελεγχόμενης επιβάρυνσης, η οποία ευνοεί την αποκατάσταση, χωρίς να επιβαρύνει περαιτέρω το μυοσκελετικό σύστημα (Bates & Hanson, 1996). Το ζεστό νερό προάγει τη μυϊκή χαλάρωση και μειώνει τη δυσκαμψία των αρθρώσεων, ενώ η υδροστατική πίεση συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση του οιδήματος, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις φλεγμονωδών παθήσεων, όπως η αρθρίτιδα στον ΣΕΛ.
Επιπλέον, η άνωση του νερού μειώνει τη φόρτιση των αρθρώσεων, διευκολύνοντας την κινητοποίηση ακόμη και σε άτομα με σοβαρούς περιορισμούς. Η άσκηση στο υδάτινο περιβάλλον ενισχύει τον κινητικό έλεγχο και τη την κυκλοφορία του αίματος, στοιχείο ιδιαίτερα ωφέλιμο για άτομα με ΣΕΛ που παρουσιάζουν συνοδές νευρολογικές επιπλοκές. Οι ασθενείς αυτοί συχνά εμφανίζουν συμπτώματα όπως μυϊκή αδυναμία, μούδιασμα και αστάθεια, τα οποία μπορούν να βελτιωθούν μέσω της ήπιας και στοχευμένης άσκησης στο νερό (Becker, 2009; de Carvalho et al., 2021; Hall et al., 1996).
Ορισμένες πρακτικές που εφαρμόζονται σε ωφελούμενο με ΣΕΛ που παρακολουθεί πρόγραμμα υδροθεραπείας αποτελούν οι:
Περιπατητικές ασκήσεις ισορροπίας και συντονισμού σε διάφορες κατευθύνσεις
Ασκήσεις ενδυνάμωσης, είτε με το βάρος του σώματος είτε με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού (αλτήρες κολύμβησης, χειροπέδιλα κ.α.)
Αερόβια άσκηση μέσω διαφόρων στυλ κολύμβησης και παραλλαγών
Ασκήσεις κινητικότητας, στατικές και δυναμικές διατάσεις
Όλες οι δραστηριότητες πρέπει να πραγματοποιούνται υπό την καθοδήγηση εξειδικευμένων επαγγελματιών, ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η μέγιστη αποτελεσματικότητα. Το Κ.Δ.-Η.Φ. ΑμεΑ «Σύμπλευση» Καστοριάς, μέσω του σύγχρονου και πιστοποιημένου χώρου πισίνας που διαθέτει, προσφέρει εξατομικευμένες συνεδρίες υδροθεραπείας, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ωφελούμενων.
Ο Γυμναστής του Κ.Δ.-Η.Φ. ΑμεΑ «Σύμπλευση» Καστοριάς,
Βραγγάλας Γιώργος
Βιβλιογραφία
Bates, A., & Hanson, N. (1996). Θεραπευτική άσκηση στο νερό. Επιστημονικές εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε.
Becker, B. E. (2009). Aquatic therapy: Scientific foundations and clinical rehabilitation applications. PM&R, 1(9), 859-872. https://doi.org/10.xxxx/xxxx
De Carvalho, M. R., Dib, L. C., Malachias, M. S. R., Bonfá, E., & Borba, E. F. (2021). Effects of exercise intervention on health-related quality of life in patients with systemic lupus erythematosus: A systematic review and meta- analysis of controlled trials. Healthcare, 9(9), 1215. https://doi.org/10.3390/healthcare9091215
Hall, J., Skevington, S. M., Maddison, P. J., & Chapman, K. (1996). A randomized and controlled trial of hydrotherapy in rheumatoid arthritis. Arthritis Care & Research, 9(3), 206-215. https://doi.org/10.xxxx/xxxx
Γεωργίου, Ε. (2019). Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. iatronet.gr. https://www.iatronet.gr/ygeia/revmatologia/article/51476/systimatikos- erythimatwdis-lykos.html
Hygeia. Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ). Hygeia.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2025 από
https://www.hygeia.gr/services/department/reymatologia/erythimatodis-lykos- sel/
iatronet.gr. Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος – Έλεγχος συμπτωμάτων για εσάς & την οικογένειά σας. iatronet.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2025 από https://www.iatronet.gr/symptom-checker/sistimatikos-erythimatwdis- lykos.html
Ζαμπέλη, Ε. (2022). Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Αιτίες, συμπτώματα, διάγνωση, αντιμετώπιση. ΙΑΣΩ. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2025 από https://www.iaso.gr/blog/details/blogs/2022/05/09/systimatikos-erythimatodis- lykos-aities-symptomata-diagnosi-antimetopisi
