Η αρτηριακή υπέρταση είναι η αυξημένη πίεση του αίματος στο εσωτερικό τοίχωμα
των μεγάλων αρτηριών του σώματος. Η αρτηριακή πίεση καταγράφεται με δύο
αριθμούς, π.χ., 150/95, και μετριέται σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου. Ο
μεγαλύτερος αριθμός αποτελεί τη «συστολική» πίεση, γνωστή ως «μεγάλη» πίεση,
ενώ ο μικρότερος καταγράφει τη «διαστολική» πίεση, γνωστή ως «μικρή» πίεση.
Αρτηριακή υπέρταση εμφανίζουν τα άτομα στα οποία είτε η συστολική τους πίεση
καταγράφεται ≥ 140 χιλιοστά στήλης υδραργύρου, είτε η διαστολική τους είναι ≥ 90
χιλιοστά στήλης υδραργύρου. Η συστολική και η διαστολική αρτηριακή πίεση
ποικίλλουν από πληθυσμό σε πληθυσμό και είναι υψηλότερη στους έγχρωμους σε
σύγκριση με τους λευκούς. Η αρτηριακή πίεση αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας.
Με την αύξηση της συστολικής και διαστολικής πίεσης παρατηρείται αύξηση του
κινδύνου αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ) και καρδιαγγειακής νόσου. Τα
κριτήρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) ορίζουν την αρτηριακή πίεση
>140/90 mmHg ως οριακή και >160/94 mmHg ως υπέρταση.
Η υπέρταση πολύ συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα και για τον λόγο αυτό συνήθως
διαγιγνώσκεται καθυστερημένα ή όταν έχουν ήδη προκύψει κάποιες επιπλοκές.
Ενίοτε, ο ασθενής μπορεί να αναφέρει συμπτώματα/σημεία όπως ζάλη, κεφαλαλγία
ή ρινορραγίες, τα οποία όμως γενικά δεν αποδίδονται στην αρτηριακή υπέρταση.
Μέχρι σήμερα υπάρχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα σχετικά με την αξία της
πρόληψης της υπέρτασης μέσω της αποφυγής επιβαρυντικών παραγόντων
κινδύνου, της υιοθέτησης υγιεινής διατροφής και της τακτικής άσκησης.
Τρόποι μείωσης του κινδύνου υπέρτασης:
Μειωμένη πρόσληψη αλατιού
Διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φρούτα
Αποφυγή κατάχρησης αλκοόλ
Τακτική σωματική δραστηριότητα
Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους
Αποφυγή καπνίσματος
Η τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης στους ενήλικες μπορεί να οδηγήσει σε
πρώιμη διάγνωση και έγκαιρη θεραπεία της υπερτασικής νόσου. Αυτό έχει
ιδιαίτερη σημασία, ειδικά σε άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου,
δηλαδή σε εκείνα με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο
(όπως κληρονομικότητα, υπερβολικό βάρος, κάπνισμα, αυξημένα λιπίδια αίματος).
Στην αρχική περίοδο μετά τη διάγνωση, για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, την
ειδική διερεύνηση και την επιλογή κατάλληλης θεραπείας, ώστε να επιτευχθεί
ικανοποιητική ρύθμιση της πίεσης, οι επισκέψεις στον γιατρό γίνονται κάθε λίγες
εβδομάδες.
Άτομα με καλά ρυθμισμένη πίεση πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά από τον
γιατρό τους, συνήθως κάθε 6 μήνες. Σε άτομα με επιπλέον προβλήματα υγείας
(υψηλή χοληστερόλη, σακχαρώδη διαβήτη, κάπνισμα, προχωρημένη
αρτηριοσκλήρυνση, καρδιοπάθεια, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική βλάβη,
δύσκολα ρυθμιζόμενη υπέρταση κ.λπ.) η παρακολούθηση πρέπει να γίνεται κάθε 2
ή 3 μήνες.
Σημαντικά σημεία για τη μέτρηση της πίεσης:
Μετράμε την πίεση με τον ασθενή σε καθιστή θέση.
Χρησιμοποιούμε μια ευρεία περιχειρίδα,ν αν ο ασθενής έχει χοντρό
μπράτσο, καθώς μια μικρότερη μπορεί να υπερεκτιμήσει την πίεση.
Αυξάνουμε την πίεση στο σφυγμομανόμετρο 20 mmHg υψηλότερα από την
ψηλαφητή συστολική πίεση πριν τη μειώσουμε, ώστε να μην μας διαφύγει
ένα «ακροαστικό χάσμα».
Στο Κέντρο Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας (Κ.Δ.-Η.Φ.) ΑμεΑ «Σύμπλευση» η
νοσηλευτική ομάδα φροντίζει για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης των
ωφελούμενων, εξασφαλίζοντας την τακτική παρακολούθηση και την έγκαιρη
ανίχνευση τυχόν ανωμαλιών.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
PAUL O., TIM D., DAVID D.,: Master Medicine – Medicine, ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ.
Αθήνα, Εκδόσεις Παρισιάνου, 2004.
Ηλεκτρονικές πηγές:
EODY.GOV.GR
Η νοσηλευτική Ομάδα του Κ.Δ.-Η.Φ. ΑμεΑ «Σύμπλευση»
